Pech, de lol is er af

Crisis aan het ouderlijk huisfront. Pijnlijke benen, rug en gewrichten houden mijn beide ouders aan bed gekluisterd. Vervelend als je veertig bent, eng bij tachtig+. Helemaal als je, in het geval van mijn vader, toch al geen idee meer hebt van wie, wat, waar, hoe en waarom. Als enige kind in de bereisbare omgeving, schoof ik dinsdag alles aan de kant, toog naar het verre noordoosten van de stad en deed wat ik nodig achtte. Fysieke steun bij het opstaan en de wandeling naar het toilet voor de een, praten, wiegen, hand vasthouden – al het mogelijke om contact te krijgen, met de ander. ’s Avonds sprong Erwin bij. Gisteren besloot ik nog maar een dagje te blijven. En nu ik dit schrijf, in de vroege ochtend van dag drie, voel ik het besluit aankomen om nog maar een dagje te blijven zorgen. De nieuwe pijnstillers die mama gisteren van de dokter kreeg, verrichten geen instant wonderen. Wel hebben ze bijwerkingen. Of is het de griep die toeslaat?

Ik weet niet hoe thuiswerkende ouders van snotterende kinderen het doen, maar bij mij ligt nu vrijwel alles stil. Goed, gisteren aan het eind van de middag sjeeste ik even heen en weer naar het centrum van de stad voor een interview. En in de vroege gisterochtend naar mijn eigen huis, om de oplader van mijn smartphone op te halen en gelijk de laatste emails binnen te halen. Het was mijn laatste contact met de digitale wereld. Terwijl ik diverse stukken te lezen en bewerken heb die me gisteren toegemaild zijn en ik vanmiddag een afspraak heb met iemand wiens telefoonnummer ergens in een oude mail verstopt zit. Mijn smarte telefoon is niet zo smart dat ik ermee online kan als er geen wifi in de buurt is. Wat vooral komt omdat ik tot nu toe weinig zin had om me erin te verdiepen hoe ik dat voor elkaar moest krijgen. De stap om ‘zo’n ding’, gevreesd concentratieverstoorder, aan te schaffen, was voorlopig al groot genoeg.

Ik denk over de zegen van pech, waar ik eerder over schreef. ‘Pech’, variërend van een op-een-haartje-na-levensbedreigend ongeluk tot een lege telefoonaccu, heb ik leren waarderen als een perfect ‘excuus’ om me niet aan deadlines te kunnen houden. Dusdanig, dat ik lang een prepaid telefoon had en dus regelmatig – ’sorry, sorry, stom!’ of juist ‘So what? Dan wachten ze toch gewoon even?’ – zonder beltegoed zat, nog langer ‘tegen’ internetten en mailen in het openbaar was – ‘asociaal!’ – en in Argentinië zoveel minder stress ervaarde – ’sorry, degene die ik zou interviewen kwam niet opdagen’.

Nu is de lol eraf. Ik ben blij om voor mijn ouders te kunnen zorgen, al hoop ik natuurlijk dat ze snel en goed herstellen. Een beetje relativering van mijn dagelijkse bezigheden kan geen kwaad. Maar ik heb ook ambities, en daar hoort bij dat ik doe wat ik toezeg. Of, als dat niet lukt, bijtijds van me laat horen en nieuwe afspraken maak. Ben tot de ontdekking gekomen dat ik me daar veel gelukkiger bij voel dan bij welk geweldige excuus ook.

Wie helpt mij een dezer dagen om, om te beginnen, mijn telefoon wat smarter te maken?

Met dank aan stichting Humanitas voor de Wifi :-)

Add onder de zon

En nu ophouden met het gedonder. Binnenkort geef ik een workshop over het doorbreken van concentratieproblemen en uitstelgedrag tijdens het schrijven, en wat doe ik: ik houd de hele dag mijn schrijfkop onder het zand. Sla het bloggen toch eens over, zei ik tegen mezelf. Ik heb genoeg dringender klussen te lang laten liggen. En ik voel me al vier dagen niet lekker, dus mijn computer mag vandaag vroeg uit. Ook al ontdekte ik vanochtend dat mijn stok achter de deur vandaag in Argentinië staat. Ton zal me wel begrijpen, hield ik me voor. Martin kwam vanavond eten. En morgen is het weer vroeg dag. Vast, Ton begrijpt het vast. Zoals iedereen begrijpt dat mijn dag soms te vol is voor een blog. Maar ik wil het niet uitstellen. Er zit niet elke dag iemand in Argentinië op mijn blog te wachten.

Schrijven dus. Dit was mijn achtste poging om met dit stukje te beginnen en zie hier: eindelijk is de poging geslaagd.

Ander onderwerp. Uitstelgedrag wordt afgezaagd.

De Samenleving. ‘Is het ADD of is het gewoon ‘de samenleving’ waar je last van hebt?’ vragen mensen me soms. ‘Altijd moeten presteren, altijd bereikbaar moeten zijn, continu prikkels, vind je het gek dat je niet kunt concentreren?’ Nee, vind ik niet gek. Ik vind het eerder gek dat zoveel mensen die druk(te) normaal lijken te vinden. Normaal genoeg althans om geen moeite te doen om zich eraan te onttrekken. Stedentrips zijn populairder dan stilteretraites.

Hoe beleefde ik ‘mijn ADD’ toch in Buenos Aires, vraag ik me vaak af. Ik heb ruim anderhalf jaar in die stad gewoond en kwam er daarna nog een paar keer een maand terug. In Buenos Aires schaamde ik me zelden als ik ergens te laat was. Wat we in Nederland als ’te laat komen’ beschouwen, geldt in Argentinië als ‘puntual’ – stipt. ‘Llegar tarde’ begint met een half uur vertraging. Scheelde me een hoop stress en bezorgde me vele onverwachte rustmomenten – ‘Is mijn afspraak nog niet gearriveerd? O, dan heb ik eindelijk tijd om de krant te lezen.’ En dat plannen daar grotendeels op de dag zelf plaatsvindt – ‘Bel me tussen drie en vier, dan weet ik of ik na zevenen tijd heb of dat we het beter morgen kunnen proberen’ – maakte dat mijn agenda er zelden vol was en ik me evenmin verveelde. Kon het ene interview of koffieafspraakje niet doorgaan, dan was iemand anders ’toevallig net in de buurt en vrij.’ Niks ‘donderdag over twee weken heb ik tussen twee en vier nog een gaatje en stress als dat gaatje uiteindelijk precies in een deadline-eindsprint blijkt te vallen. En om gelijk een vooroordeel uit de weg te ruimen: ik heb niet bepaald het idee dat de de Argentijnen die ik ken minder hard werken dan Nederlanders. Integendeel zelfs.

Veel Nederlanders die korte tijd in een zuidelijke land wonen, ergeren zich eraan dat ze nooit van een afspraak op aan kunnen. Mij gaf dat juist rust. Al kon ik me eraan ergeren als simpele regeldingen opeens uren in beslag namen. En begrijp ik achteraf niet hoe ik sliep in een stad waarin het ook ’s nachts nooit stil is. En hoe ik mijn deadlines haalde, vroeg in de Argentijnse middag als het in Nederland al avond was, terwijl ik vaak na tienen ’s avonds nog afspraken had.

Blijkbaar zit stress door afleiding hem niet in de prikkels alleen. Is het de combinatie van prikkels met het gevoel dat ik mee moet in een planning die niet de mijne is? Of smelt stress in de zon? No tengo idea. Ik zou het gewoon weer eens moeten onderzoeken.

Stok achter de deur van vandaag: Ton Hendricks. Muchas gracias Ton!

Geen excuus

stapel-naast-bureau
De stapel naast mijn bureau is nooit helemaal weg. Is ADD hiervoor een verklaring of een excuus?

‘NB: ADHD IS EEN VERKLARING, GEEN EXCUUS!’ prijkte er in de reader van de introductiecursus ADHD van PsyQ. Ook daar kon ik het hartgrondig mee eens zijn. Als je het tenminste opvat als: ‘Dat ik te laat kom, vaak niet de snelste ben, al honderden plannen nooit tot uitvoering heb gebracht, er altijd bergen papier en aanverwanten naast mijn bureau liggen, ik mails rustig maanden onbeantwoord kan laten, ik bepaalde telefoontjes en klusjes structureel uitstel enzovoort, enzovoort, enzovoort, enzovoort, enzovoort valt mede te verklaren uit een wat eigenaardig functioneren van mijn hersenen. Sorry, kan ik niks aan doen. Natuurlijk doe ik mijn best en me schamen doe ik heus ook nog wel. Als je in ieder geval maar niet denkt dat ik zeg dat ik AD(H)D heb om onder mijn verantwoordelijkheden uit te komen.’

Ga ik vandaag naar mijn coach, die goeie, je weet wel, van het ADHD-centrum, gaan we verder met het thema willen versus moeten, komen we er zomaar op uit dat ik me wel degelijk achter excuses verschuil. Hoezo, te druk, moet nog zoveel, bekijk mijn mailbox nou toch eens, en je weet toch dat ik me ook mantelzorger mag noemen, en trouwens, ik ben er ook gewoon niet goed in, overzicht houden, plannen en kiezen? Coach A.: ‘Ik begrijp het heel goed, als jij zegt: ‘Ik weet gewoon echt niet hoe ik het voor elkaar moet krijgen.’ Zo zal het voor jou voelen. Is ook helemaal niet gek. Maar het zijn excuses.’

Ik A, zelfspottend op pieptoon: ‘Ja maar…..’ Coach A.: ‘Ah, je herkent het.’

Net als in de vorige sessie, is het woord AD(H)D niet gevallen. Dat ik altijd wel weet waarom ik iets nìet doe of gedaan heb, heeft nauwelijks met ADD te maken. Zeker bij dingen die ik in het contact met anderen doe, privételefoontjes en -mails voorop, zit er iets anders in de weg. ADD kan dat hooguit versterken, omdat ik ‘nu eenmaal’ wat meer moeite heb om het overzicht te bewaren. Was eenvoudiger geweest als ik AD(H)D wèl de volledige schuld had kunnen geven. In dat geval, had ik nu beschreven hoe de sessie met mijn coach verder was gelopen. Maar hij ging over heel andere dingen dan ‘omgaan met mijn beperking.’ Over dingen die erin hakken. Dusdanig dat ik ze voorlopig niet aan de bezoekers van het wereldwijde web prijsgeef.

Stok achter de deur van vandaag: Marlijn Wesseling. Dank je, Marlijn!

Werk aan de winkel

We hebben afscheid genomen, de jonge grote meneer van PsyQ en ik. Heel netjes, met een hand. ‘Dan wens ik je veel succes met de rest van je leven en hoop ik – dat klinkt heel gek misschien – dat we elkaar nooit meer zien.’ ‘Zo gek klinkt dat niet. Maar dankjewel.’ En dat alles op vrolijk-vriendelijke toon. Welgemeend. Trouwe lezers zullen moeite hebben om dat te geloven.

Maar zo ging het. Vorige week, voorafgaand aan deel twee van de Introductiegroep ADHD voor volwassenen, had ik de eerder afgezegde afspraak opnieuw laten inplannen. Omdat ik hem ooit niet voor niets gemaakt had en ik het vervelend vond om hem anoniem, via de receptie, af te zeggen. Tot een minuut voor aanvang had ik geen idee wat ik met de afspraak aan moest. Omdat mij destijds gevraagd was om in dit eerste gesprek een doel te stellen, had ik het doelenlijstje dat ik deze week ook voor de zenlessen gemaakt had in mijn tas gestopt. Een van de voornaamste doelen op dat lijstje: het doorbreken van stereotypen, slachtofferschap en medicijnafhankelijkheid van mensen met ADHD. Wie weet, stelde ik me voor, kon ik meneer wel helpen, in plaats van hij mij.

Het lijstje is niet aan bod gekomen. Na meneers vraag: ‘Hoe is het ermee?’ en mijn antwoord ‘Heel goed’, kwam de vraag of ik denk dat hij nog iets voor me kan betekenen. En mijn oprechte antwoord dat ik niet zou weten wat. Voor wat betreft ‘behandeling.’ En dat ik met Effectief met ADHD al zoveel verder ben gekomen en van de gesprekken en bijeenkomsten bij PsyQ wijzer noch vrolijk werd. Op vriendelijke toon. En hij kon zich dat voorstellen. Op vriendelijke toon. Of hij het dossier dan maar zou sluiten? Dat leek me goed.

We hadden het ook nog even over medicijnen. Wat als, stel dat, ik ze ooit toch nog eens zou willen proberen? Nou, dan mag ik terugkomen. Moet ik opnieuw de molen door, maar dat zal sneller gaan omdat de diagnose ADHD nu eenmaal voor de rest van mijn leven geldig is. Of er iets anders was wat hij kon doen?

‘Het klinkt gek misschien’ zei ook ik nu, ‘maar ik wil graag als ervaringsdeskundige aan de slag. Misschien kunnen we samenwerken?’

Dat ik dat durf, zo’n vraag. En wil. Was PsyQ niet ‘De Vijand’?

Van vragen leer je meer dan van je mening opdringen, hoor ik luisterprofessional Corine Jansen opeens zeggen.

‘Nee, dat doen we niet meer. In het verleden nodigden we vaak ervaringsdeskundigen uit om in de introductiebijeenkomsten hun verhaal te vertellen, bijvoorbeeld. In samenwerking met belangenvereniging Impuls. Maar de zorgverzekeraars willen dat niet meer betalen.’ Onvoldoende bewijs dat het werkt.

Er volgde een gesprek, nu, anders dan eerst, gewoon gelijkwaardig. We hadden het al even over de nadruk op problemen gehad, en het negatieve effect daarvan. Onderkende hij. Probeerde hij ook anders te doen. Als is het nu eenmaal zo dat de meeste cliënten pas bij PsyQ komen als ze ernstig vastgelopen zijn en die problemen toch al centraal staan. Zorgverzekeraars willen dat de diagnose – de symptomen/problemen dus – leidraad is. Dat ik in de groepsbijeenkomst duidelijk had gezien dat de meeste deelnemers meer behoefte hadden aan het uitwisselen van ervaringen, dan aan de officiële informatie. En dat de begeleiders daar nauwelijks ruimte aan gaven. Net zo min als aan ‘wat werkt wel.’ Hij had zelf dergelijke introductiegroepen begeleid toen ze nog uit vier in plaats van twee bijeenkomsten bestonden. Was veel prettiger. Konden mensen inderdaad ervaringen uitwisselen en kon hij uitgebreider op dingen ingaan. Kon niet meer. Net zo min als samenwerken met andere partijen zoals, jawel, het ADHD-centrum. Wat ze ooit wel deden en prettig en vruchtbaar was. Het moest efficiënter. De zorgverzekeraars.

Ik was er nu toch. Ook mindfulness mogen ze niet meer aanbieden, vertelde hij. Niet meer aan mensen met ADHD in ieder geval. Hoeveel baat sommigen daar ook bij hebben. Mensen met ADHD minder dan mensen met angststoornissen of depressie, maar toch. Alleen na een derde terugval van depressie staan zorgverzekeraars mindfulness door PsyQ toe. Hij hief zijn hand en sloeg ermee tegen zijn hoofd. ‘Absurd.’

Ik wil meer mijn plek innemen, zong het diverse cursusdagen bij het ADHD-centrum lang. Ook als journalist. Efficiëntiedwang dwingt behandelaars tot negatiefstemmende benadering en houdt vernieuwende samenwerkingsverbanden tegen. Volgens mij is er werk aan de winkel.

De toekomst is allang begonnen

Over hoe je zelf je hersenen beïnvloedt gesproken. Noem een willekeurige dag in februari ‘Dag van de toekomst’, werk daar in een blog weemoedig naartoe, sta op de bewuste dag positief stil bij zowel verleden (‘of die belangrijke ervaring nu positief of negatief was, bedenk welke positieve les je eruit geleerd hebt waar je nu wat aan hebt’) als toekomst (‘stel je doelen, helemaal zoals jij echt wilt dat het zal zijn, durf te dromen!’) en, tataaaaa, ga naar huis met het gevoel dat vanaf nu niets meer zal zijn zoals het was.

Zo voelt het dus echt, deze day after. Ook al schrijf ik deze blog ‘als vanouds’ met enige stress omdat het alweer het einde van de dag is en ik niet wil kiezen tussen de honderd-en-een dingen die ik vandaag ook nog wil doen. Zo gaat het al jaren aan het eind van de dag en zo zal het nog vaak blijven gaan. Ik heb gisteren goede hoop opgedaan voor mijn 95e, waarover later meer. Maar juist door mijn verleden, met alle omwegen en bijbehorende avonturen, teleurstellingen, frustraties en talloze nieuwe starten, te bekijken in het licht van de toekomst, voelen mijn toekomstdromen opeens een stuk dichterbij. Om niet te zeggen tastbaar.

Hoe anders dan na die veelbesproken opsomming der tegenslagen die ik bij wijze van intake bij PsyQ mocht maken.

En hoe anders dan het effect van wat ik jarenlang in dagboeken deed. Ik schreef over wat ik nu weer niet handig gedaan had, wat ze wel niet van me zullen denken, ook, tuurlijk, ja dat ook, over hoe ik het later anders zou willen. ‘Als ik eerst maar … en dan een variant op de volgende opties: mijn studie af is, ik een leuke kleine baan en dus basisinkomen heb, ik die leuke echte baan heb, het me gelukt is om mijn relatie te verbreken, ik eindelijk een leuke man heb, ik uit de schulden ben, ik wat meer rust heb, ik een nieuwe huis heb……….

Ondertussen nam ik regelmatig afscheid, om aan een andere kant van de wereld of ‘eindelijk weer alleen’ een nieuwe start te maken. Langzaamaan ben ik dat als falen gaan zien. Onrust. Onvermogen om te kiezen. Gebrek aan doorzettingsvermogen. Perfectionisme. Bindingsangst. Met als gevolg dat het me steeds meer moeite kostte om te blijven dromen.

Gisteren deed ik dat toch. Na een wandeling langs positieve lessen uit mijn verleden. Gaandeweg ontdekte ik dat dromen van een stip op de horizon, een nieuwe start, om de hoek van de straat of aan de andere kant van de wereld, me van kinds af aan een enorme kracht heeft gegeven. Die me talloze nieuwe starten heeft opgeleverd, in Amerika, Rotterdam, Spanje, Argentinië, de liefde, de journalistiek, vriendschappen, werkkringen, ervaringen, lessen voor de rest van mijn leven. Best bijzonder eigenlijk.

Me bewust van die kracht, is het prettig doelen stellen. De afgelopen maanden liet ik steeds minder energie verloren gaan aan treuren om wat er niet is of boos zijn om wat niet lukt. Vandaag bereikte die energieverspilling een ongekend dal. Ik had mezelf een vrije dag gegund, om de laatste cursusdag te kunnen verwerken. In plaats daarvan dook ik in mijn zenworkshop voor AD(H)D’ers en het Schrijven voor chaoten. Over een jaar draaien de cursussen die ik als ervaringsdeskundige geef namelijk erg goed. Dat staat op een briefje. Op een ander briefje staat dat we over tien jaar in een huis wonen van waaruit je binnen tien minuten de natuur in wandelt en dat ik dan meerdere boeken op mijn naam heb staan.

Terwijl ik deze blog schrijf is de telefoon drie keer gegaan zonder dat ik hem opnam – first things first. Nu gaat hij voor de vierde keer. Hoogste tijd voor het nu. Waar ik zonder mijn verleden niet zou zijn en wat ik hard nodig heb voor mijn toekomst.

Nee, even nog. Mijn vergezicht. Aan het eind van de levenslijn die ik gisteren in kaart bracht en uitstippelde, slijt deze dame, dunne grijze haren in een losse knot, dikke kriebeltrui over haar bottige lijf, haar dagen met uitzicht op zee. Naast mijn schommelstoel ligt een schetsblokje. Ik maak me allang niet druk meer om wat ik nog wil of moet. Maar soms word ik geraakt, door de sierlijke beweging van een meeuw, het schuim op de golven of een dankbare herinnering. En dan, alleen als ik dat wil, pak ik dat blokje en een potlood en zorg ervoor dat wat me blij maakt nog even in mijn gedachten blijft.

Stok achter de deur van vandaag: Hetty Oostijen. Dank je, Hetty!

Voor de volledigheid

Voor de volledigheid moet ik nog melden dat ik maandagavond het tweede en laatste deel meemaakte van de introductiecursus ADHD bij volwassenen van PsyQ. Treurig en vermakelijk tegelijk.

Treurig: het ging hoofdzakelijk over medicijnen. Waar een belangrijk deel van de groep niet heel erg om staat te springen, maar dat PsyQ wel als hoofdbestanddeel van De Behandeling beschouwt. Dat ook sporten een zeer positief effect heeft, zoals groepsleden zelf zeggen, wordt onderkend, maar staat niet, als zodanig in de reader genoemd. Ernstige bijwerkingen van medicijnen, voor de Geneesmiddelenautoriteit aanleiding om ‘voorkeursmedicijn’ Concerta niet te registreren, worden gebagatelliseerd (‘het kan natuurlijk een beetje eng voelen, hartkloppingen, maar dat gaat wel over’)

Eveneens treurig: De groep liet, in mijn beleving overduidelijk, merken vooral behoefte te hebben aan de uitwisseling van ervaringen. De psycholoog en de stagiaire gingen liever door met het informatieve programma.

Vermakelijk: Het rondje ‘positieve kanten van ADHD’. Vermakelijkst: psycholoog en stagiaire lijken die positieve kanten (creativiteit, doorzettingsvermogen, ‘niet in de box maar uit de box denken, als het ware’) te aanvaarden maar niet echt te kunnen vatten. Al is ook dat tegelijk treurig.

Wel weer leuk, tot slot: de door de groep geprezen positiefste in ons midden stelt voor om contactgegevens uit te wisselen. Hetgeen gebeurde.

Tussenstand

tekening MarijMorgen is de dag van de toekomst. Zo heet de negende en laatste dag van Effectief met AD(H)D. Kijk ik naar uit. En tegelijk zie ik er tegenop dat die dag over een uur of 22 ten einde is. Ik zal ze missen, mijn feest-der-herkenning-genoten. En de oefeningen en reminders. Ook al zal ik sommige mede-cursisten blijven zien. En ga ik verder met coach A. Tijd voor een tussenstand, tussen acht dagen opleiding en De Rest Van Mijn Leven.

Wat is er gebeurd, sinds mijn aanmelding voor Effectief met ADHD, eind september 2014?

– ik kwam uit de kast als ‘iemand die mogelijk ADD heeft’. Resultaat: veel reacties, verwondering, herkenning, steunbetuigingen, positieve energie. Ook verbazing over wie wel en wie juist niet reageert. Maar dat voelt stukken minder relevant.

-ik leerde ruim twintig mensen kennen die allemaal heel anders dan ik zijn en met wie ik tegelijk zoveel gemeen heb. Doorbrak, al doende, daarmee mijn eigen vooroordelen over mensen met AD(H)D. Nee, het zijn niet allemaal stuiterballen, recalcitranten, zwevers en excentriekelingen. Eigenlijk zijn ‘we’ best gewoon en gemiddeld. Hooguit wat eigenwijzer. En daar houd ik wel van.

– 40 blogs, en ook daarop reacties, met grotendeels hetzelfde resultaat als mijn ‘uit de kast komen.’  Plus: andere gesprekken in (her-)nieuw(d)e vriendschappen. Openheid, van beide kanten, over kwetsbaarheden. Troost en nog meer energie.

– erkenning van ‘ik ben niet gek’, ‘dat dingen niet luk(t)en is nìet (vooral) een kwestie van niet mijn best doen’. Geeft hoop, ruimte, energie. Naast het melancholische ‘had ik dit maar eerder geweten……’

– het inzicht, steeds beter doorvoeld van ‘Wat je aandacht geeft groeit.’ Met als gevolg, dat  ik steeds vaker de keuze maak om nu eens niet te denken aan wat niet lukt, maar me te richten op wat wel lukt. Met ook hier als gevolg: ruimte, energie. Plus geluk.

– meer waardering voor mijn hulpbronnen, zowel in vaardigheden en gewoontes (schrijven, mediteren, doorzetten) als in personen (:-)). Gevolg: ik voel me milder en geniet bewuster van wat er is.

– minder energieverspilling aan het negatieve. Zoals aan boosheid op mezelf of aan wie ‘me in de weg loopt’ als het me niet lukt om lekker vroeg op te staan.

– heb sinds de start van de opleiding nauwelijks meer tijd en energie besteed aan mijn to-do-lijst(en). Omdat ik erop vertrouw dat wat ik echt doen wil heus wel doe. En er geen man overboord is als iets wat later gebeurt. Scheelt me gemakkelijk anderhalf uur per dag. En kilo’s energie.

– het verpletterende inzicht dat ik me heel lang grotendeels heb laten leiden door de angst voor straf. En met dat inzicht, de mogelijkheid om dat als oprecht gevoelde ‘absurde gedachte’ aan de kant te zetten.

– het inzicht dat ik moeite heb om mijn plek in te nemen. Verantwoordelijkheid op me te nemen en daarnaar te handelen. En daarmee, opnieuw, de mogelijkheid, steeds vaker gegrepen, om dat alsnog te doen.

– het inzicht dat de meeste tegenslagen niet of nauwelijks de schuld van Anderen, dichtbij of veraf, is. Dat is soms lastig, maar maakt me ook, opnieuw, milder.

– erkenning dat ook schaamte mijn denken, handelen en niet-handelen nogal heeft bepaald. En van het ondermijnende effect daarvan. En opnieuw: daarmee een eerste stap in het doorbreken.

– bijna: een nieuwe website.

– de kennismakingsworkshop zenmeditatie voor mensen met ADD of ADHD. En nieuwe workshops en trainingen in het verschiet, die mij, in combinatie met mijn schrijven, heel veel positieve energie geven.

Zal ik ook negatieve dingen noemen? Weet je, dat voelt bijna tegennatuurlijk. Ik ben vooral blij. Maar goed dan:

– al die nieuwe energie heeft gemaakt dat ik weer vaker langere dagen maak en vaker slecht slaap. Met chagrijn en twijfels tot gevolg.

– mijn werk, in de zin van brood op de plank, staat op een laag pitje. Terwijl ik daar juist verandering in wilde brengen. Maar op de een of andere manier heb ik het gevoel dat de investeringen die ik in mijn persoonlijke ontwikkeling doe, ook in mijn werk over niet al te lange tijd vruchten zullen afwerpen.

Ik geloof dat ik er klaar voor ben, die dag van de toekomst.

Stok achter de deur van vandaag: Annemarie Sweep. Dank je, Annemarie!

En dank je Marije Webbers, hulpbron sinds 1986, voor je illustratie met ruimte.

Waar een wil is, is een moeten

vlakkenGoed, sfeer is ook een kwestie van smaak. En beide AD(H)D-hulpsessies die ik de afgelopen week meemaakte hadden een ander doel en een andere doelgroep. Voor de foto bij mijn stukje van gisteren pak ik de reader van de PsyQ-bijeenkomst erbij en merk dat ik het prettig vind om daarin alle symptomen op een rijtje te zien staan (herkenning), inclusief de risico’s op andere problemen (erkenning), de vetgedrukte mededeling dat ADHD geen excuus is maar een verklaring (en zo wil ik het graag houden) en een tekst over dat veel hulpverleners ADHD niet onderkennen (herkenning) en dat het onterecht vaak gezien wordt als kwestie van ‘niet goed je best doen’, ‘luiheid’ of misschien ‘het gevolg van trauma’s (en is er geen hulpverlener die dat zegt, dan vertel(de) ik dat mezelf wel).

Feit is, dat ik me na die bijeenkomst down voelde (goed, hij volgde op een dag waarop ik me toch al niet lekker voelde…) en dat ik van mijn coachingsgesprek bij het ADHD-centrum vooral blij werd. Vandaar nog even over het belangrijkste inzicht dat ik in dat gesprek opdeed.

Mijn moeite om me te motiveren om achter werk aan te gaan, komt er voor een belangrijk deel uit voort, dat ik onderscheid maak tussen wat ik wil en wat ik moet. En dat ik bij ‘moeten’ blokkeer. Dat laatste zou wel iets te maken kunnen hebben met de angst voor straf, waarvan ik in een van de Effectief met ADHD-sessies ontdekte dat die nogal bepalend is (geweest) voor hoe ik in de wereld sta. En dat onderscheid, ontdekte ik al oefenend met de gekleurde vlakken op de foto, is nogal eigenaardig. Ik creëer mijn werk namelijk grotendeels zelf. En niet alleen maar, of zelfs bijna niet – dat is juist waar ik tegenaan loop – omdat er nu eenmaal brood op de plank moet. Ik volg mijn eigen belangstelling, benader mijn opdrachtgevers met mijn eigen artikel- of andere ideeën. Of ik word benaderd door opdrachtgevers die ik ooit zelf heb benaderd omdat ik graag voor ze wil werken. Maar zodra er een opdracht is, is er een ‘moeten’ en is het niet fijn meer. En dan zijn er nog ‘moetens’ waar ik minder bewust voor gekozen heb, zoals het huishouden. Maar ik heb wel graag een opgeruimd en schoon huis.

‘Kies een kleur voor ‘ik’, een voor ‘wat ik wil’ en een voor ‘wat ik moet’, vroeg coach A. ‘Moeten’ kreeg iets viezigs lichtblauws, ‘ik’ een frisser en knallender blauw en ‘wat ik wil’ een wakker grasgroen. ‘Leg ze zo op de grond, in de verhoudingen zoals je voelt dat ze zijn. ‘Ik’ lag dichter bij ‘moeten’, maar met de streepjes in het patroon gericht op ‘wat ik wil’. ‘Ga staan waar je nu bent.’ Voelde OK. Niet ideaal, beetje onrustig, maar tegelijk vertrouwd. ‘Ga staan op ‘wat ik wil.” Vreemd. Dat voelde eenzaam, helemaal niet zo geweldig als ik dacht. ‘Ga staan op ‘wat moet’. Ook niet geweldig, maar stukken beter. Want, inderdaad, zo vervelend is het allemaal niet wat ik ‘moet.’ Het meeste van wat ik moet komt voort uit wat ik wil.

Coach A legde ‘wat moet’ en ‘wat ik wil’ veel dichter bij elkaar en bij ‘ik’, zij het uit het directe zicht. Ze liet me er vlak bij kiezen, paars, voor zenmeditatie. Had namelijk al verteld dat dat een van mijn belangrijkste hulpbronnen is. En nog één, oranje, voor iets waar zij niet van wist wat het was en ik ook niet, maar dat dat onderscheid  tussen die vlakken wegneemt en legde dat op veilige afstand van het kwartet dat zij ‘mijn hulpbronnen’ noemde. ‘Ga daar eens op staan.’ En verrek, jawel, vanaf een afstandje kreeg ik goed overzicht op die vier en voelde ik me een stuk prettiger. Niets moeten, niks te krampachtig willen, gewoon zijn.

Heeft weinig met ADHD te maken, zoals psycholoog E en de stagiaire zouden zeggen. Al hebben mensen met ADHD wel vaker een probleem met autoriteit en dus ‘moeten.’ Wel met mij. Nu alleen nog even uitzoeken wat dat oranje vlak is.

Twee sfeerimpressies

psyq-info

Twee nieuwe kennismakingen met hulpverlening voor ‘ADHD-ers’, de afgelopen week. Maandag, PsyQ, de informatiebijeenkomst ADHD voor beginners. Donderdag, het ADHD-centrum, het eerste gesprek met mijn coach. Twee sfeerimpressies.

Maandag, eind van de middag, een vergaderzaaltje in een kantoorgebouw op een bedrijventerrein. ‘Ik leef heel erg in het moment.’ Aan het woord is een lange jongen, stralende lach, friemelend, die net vertelde dat hij muzikant is. En dat dat goed gaat. Gestudeerd heeft hij ook, maar het lukte hem niet om zijn studie af te maken. Te snel afgeleid, te onrustig in zijn hoofd, teveel moeite met plannen. En, misschien, teveel marihuana. Al nam dat ook die eeuwige onrust weg. ‘Ik leef erg in het moment, en dat doe ik altijd.’

Psycholoog E., die de informatiebijeenkomst leidt: ‘Dat is niet handig. Daar wil je dus wat aan doen. Welkom.’

Wat volgt is een lesje ’symptomen van ADHD’. De stagiaire die ook bij mijn intake was en er nog jonger uitziet dan ik me haar wilde herinneren, laat ons, recent gediagnosticeerden, de drie aspecten van ADHD opnoemen: aandacht/concentratie, impulsiviteit en hyperactiviteit. En vervolgens symptomen die onder een van de aspecten vallen. Na ’snel afgeleid zijn’, ‘rusteloos zijn’ en ‘flapuit-gedrag’, noemen we andere dingen waar we tegenaan lopen en die misschien wel eens met ADHD te maken kunnen hebben. Ik noem: ‘Ik heb de neiging om terug te trekken, omdat ik bang ben om te worden afgeleid.’

E.: ‘ADHD’ers zijn juist heel sociaal, ze praten veel en met iedereen. Terugtrekgedag zie je meer bij het type kluizenaar.’

De jongen: ‘Als iets mij niet lukt, dan geef ik altijd anderen de schuld.’

E. en stagiaire, in koor: ‘Dat is geen ADHD.’

Donderdagochtend, coachingskamer met zitje, boekenkast, versieringen aan de muur, oud pand in een binnenstad.

Hoezeer ik me ook heb voorbereid, duurt het even voordat ik een antwoord heb op de vraag: ‘Wat kan ik voor je doen?’ Zenuwen? ‘Neem je tijd hoor. Neem ik even een boterham. Ik heb nogal moeten haasten vanochtend.’

Ik vertel iets over mijn werk, dat het me nauwelijks lukt om me te motiveren om achter werk aan te gaan, ook al ben ik eigen baas en komt er zonder werk geen inkomen binnen. En over dat ‘gewoon maar een baantje nemen’ voor mij niet werkt. Omdat ik moeite heb met bazen, zeker als zij mij opdragen iets op hun manier te doen terwijl mijn manier beter is. Dat ik eigenwijze bazen heb gehad, maar dat ik vooral ook zelf erg eigenwijs ben.

Coach A.: ‘Wat heeft die eigenwijsheid je gebracht?’

Ik vertel, om maar ergens te beginnen, over mijn tijd in Argentinië.

Coach A.: ‘Je verhaal over Argentinië klinkt alsof het net gebeurd is. Wat maakte die periode zo belangrijk?’ Een rits antwoorden. Mijn rol was duidelijk, ik was journalist en iedereen wilde met me praten. Vanwege mijn werk, maar ook gewoon om wie ik ben. Het leven ging er voor mij op de een of andere manier gemakkelijker dan hier. Ik gebruikte mijn agenda nauwelijks, zag vriendinnen veel vaker, had alle vrijheid om mijn belangstelling te volgen en als ik eens ergens te laat kwam deed niemand moeilijk want dat was daar eerder regel dan uitzondering. Dat scheelde een hoop stress. Ondertussen schreef ik in een paar maanden meer dan ik in jaren gedaan had.

En zo nog het een en ander. Zo kwamen we op dingen die voor mij belangrijk zijn: vrijheid, vertrouwen, mijn eigen belangstelling kunnen volgen, vriendinnen zien, me niet teveel zorgen hoeven maken over planning en toch veel doen. En wat me daarbij in de weg zit. Er kwam geen antwoord op de vraag ‘Wat moet ik doen?’ Wel deelantwoorden. En vervolgvragen om op door te kauwen. Het woord ADHD is niet gevallen.

Stok achter de deur van vandaag: Rein Cremer. Dank je, Rein!

Klaar voor de start

Voelt raar. Ben nog lang niet klaar. Had een mooi presentatiemoment willen organiseren. Maar ik wil ook nú van start. Hierbij, het is zover. Deze site gaat nù van start. Tata, tarararatataaaaaaaa, welkom op de website van Add & Anke!

Je ziet, de site is nog volop in ontwikkeling. Het gaat ons, Add&Anke, eigenlijk te langzaam. Noem het ongeduld, perfectionisme, uitstelgedrag, typisch Add, typisch Anke, andere prioriteiten of ‘gewoon nog even niet aan toegekomen.’ Of neem het gewoon zoals het is.

Met het kiezen en vastleggen van de domeinnaam, dit bericht en de eerste pagina’s op deze site, zijn de eerste stappen gezet. Voor de blog, die rode draad zal worden, verwijzen we je voorlopig nog even naar de blog ADD, en nu? op www.ankewelten.nl.

Wordt vervolgd!