Feest der herkenning

billyfrankalexandergrootfeestDe kop is eraf. Het eerste blok van Effectief met AD(H)D zit erop. Ik heb beloofd om daar vandaag nog over te bloggen. Dus dat doe ik. Al zit ik nu liever aan het water, of op mijn meditatiekussen, of op de bank. In stilte, dat wel, met of zonder Erwin. Mijn bed lonkt ook, trouwens. Twee volle dagen cursus is niet niets, helemaal niet als die cursus over jezelf gaat. Over een levenslange bron van frustratie en hoe je het remmende, zichzelf in stand houdende effect van die frustratie doorbreekt. Dat is leuk, heel leuk, vrolijk, hoopgevend en tegelijk heftig.

Ik geloof dat ik de theorie, de oefeningen, de Grote Inzichten, het Begin van Grote Veranderingen Die Komen Gaan,  nog even voor mezelf houd. Het moet nog bezinken. Wat ik wel alvast deel, is wat me de afgelopen dagen het meest gelukkig maakte en tegelijk diep raakte. Ik heb twintig ADD’ers en ADHD’ers leren kennen die heel verschillend zijn – variërend in leeftijd van achttien tot rond de zestig, mannen, vrouwen, techneuten, een manager welzijn, een beroepsmilitair, een scholier, een natuursteenrestaurateur, een verpleegkundige, een kermisklant, een hogeschooldocent, getrouwd, alleenstaand, samenwonend, werkloos, al jaren in hetzelfde bedrijf of structureel jobhoppend – en tegelijk ongelooflijk veel gemeen hebben. Wat me in één gesprek met de AD(H)D-coach al raakte, raakte me nu in vele-malen-meer-dan-twintigvoud: opeens was er weinig meer om uit te leggen. Dat je goed kunt zijn in je vak (en slim en sympathiek en inlevend) en vaak vol enthousiasme aan dingen begint, maar het allesbehalve vanzelfsprekend is dat dat dan afkomt. Dat de vaak levenslange zoektocht naar manieren om met beperkingen te leven, creatief, open minded, optimistisch maakt en je doorzettingsvermogen sterkt. Maar je ook kan afremmen, frustreren, verlammen als dat gezoek te lang te weinig oplevert. Dat bazen, partners, ouders, kinderen, opdrachtgevers, onderwijzers niet begrijpen hoe je in het ene wel heel goed kunt zijn en in het andere (plannen, opruimen, op tijd komen, routineklussen) niet. En dat luid en duidelijk of subtiel maar ondertussen laten merken.

Een feest der herkenning. Ik was met twintig vrijwel onbekenden en het voelde vertrouwd. Erom kunnen glimlachen dat meer dan de helft van de groep net iets na de officiële begintijd binnensjeest. Je samen af kunnen vragen of wij wel degenen zijn die ‘gek’ zijn, of al die – o zo gestructureerde, snelle, efficiënte, consequente, tikkie saaie – anderen. Maar ik heb ook al twee dagen een brok in mijn keel. Stel nou, dat ik tien jaar geleden had ‘ontdekt’, zo, in prettig gezelschap van ‘mensen zoals ik’, dat mijn ‘anders-zijn’ geen kwestie is van ‘niet goed mijn best doen’? Of twintig, of dertig jaar? Wat had dat me bespaard? Wat had dat me opgeleverd? Daarbij stilstaan doet pijn.

Bedtijd.

Genoeg gedokterd

genoeg gedokterd“O, dus die kunnen niets doen.” Mijn huisarts zei het bijna terloops. Ik had haar verteld over mijn prettige intakegesprek bij het ADHD-centrum. Anders dan bij de psycholoog die suggereerde dat ik ADD heb, hoefde ik bij de coach van het ADHD-centrum vrijwel niets uit te leggen. Niet dat ik graag om zes uur opsta omdat ik het fijn vind mijn dag in stilte te starten, niet dat een telefonische onderbreking van mijn werk me gemakkelijk een half uur omschakeltijd kost, niet dat ik, voordat ik een brief bezorg, eerst drie keer kijk of het adres klopt. Bekende verschijnselen, blijkbaar. Weinig hoeven uitleggen scheelde veel tijd. Eén uur intake bracht me verder dan zes uur psychotherapie.

De coach was alleen geen arts en geen psychologe. Mijn aanvullende verzekering bleek haar werk niet te vergoeden en verwees me naar de huisarts voor een verwijzing naar geregistreerde zorgverleners. De huisarts begreep dat. Met “die kunnen dus niets doen” bedoelde ze: “die kunnen geen medicijnen voorschrijven.” Net als de psycholoog bleek zij van mening dat behandeling van AD(H)D begint met medicijnen. “Eerst maar eens zorgen dat je wat rust krijgt in je hoofd. Je hebt al genoeg gedokterd”, aldus de psycholoog, na een sessie of zes die vooral over planning waren gegaan – de tips die ik al dromen kon. Ik was verbijsterd. Zowel mijn huisarts als mijn psycholoog acht ik hoog. Ze hebben me vaak goed en prettig geholpen. Maar gevraagd naar hoe ik me beter kan concentreren, evenwicht vind tussen doorrennen en niet vooruit te branden zijn en de mantra ‘Het zal wel weer niet lukken’ doorbreek, komen ze niet verder dan “neem maar een pilletje.”

Ik heb even getwijfeld. En er zijn toch zoveel mensen die medicijnen slikken voor AD(H)D? Ik sloeg het boek van Cathelijne Wildevanck erop na, ADHD Hoe haal je het uit je hoofd? Een indrukwekkend radio-interview met de directrice van het ADHD-centrum over haar tweede boek, De depressie op zijn kop, had me tot die intake gebracht. Wildevanck spreekt zich niet uit tegen of voor medicijnen, maar gaat ervan uit dat de werking van je hersenen ook op andere manieren te sturen is. Door vooral dingen te doen die bij je passen, bijvoorbeeld. Dat heb ik vaker gehoord. Bij de meditatielessen en op de retraites van Zen.nl. En als er ìets is dat me echt geholpen heeft om me beter te concentreren en te doen wat ik wil doen, is het meditatie zoals ik dat daar geleerd heb. Houd die medicijnen nog maar even bij je, ‘gevestigde orde.’

Morgen doe ik wat ik vier weken terug voor onmogelijk hield: ik begin aan de opleiding Effectief met ADHD/ADD. Dat kan omdat ik deed wat ik, “zelf dokterend” geleerd heb: delen wat er in me omgaat. Het bracht me een spontane lening, geoormerkte  envelopjes voor mijn verjaardag en een zelfbenoemd stok-achter-de-deurteam dat me sponsort. Volgens mij is mijn opleiding allang begonnen.  En, heel gek, zonder al teveel moeite.

NB: Gisteren in het nieuws: ADHD-patiënten krijgen op grote schaal een medicijn dat de geneesmiddelenautoriteit in 2011 als te gevaarlijk heeft gekwalificeerd. Dit meldt radioprogramma Argos. Het medicijn Concerta werd de afgelopen twee jaar voorgeschreven aan zeker 25.000 patiënten.

44, een nieuw begin

44Dat vandaag een bijzondere dag zou worden, wist ik. Ik heb het namelijk aangekondigd. Gisteren op LinkedIn, maandag in de beslotenheid van ‘mijn’ vaste maandagochtend netwerkgroep bij de Impact Hub Rotterdam. Vandaag ben ik 44 geworden en begonnen met bloggen. So what? 44 voelt niet als mijlpaal. Over de schrik van het veertig worden ben ik heen en de vijftigers die ik in steeds grotere getale om me heen heb geven me niet de indruk dat ik van die leeftijd wat te vrezen heb. En bloggen heb ik vaker gedaan.

Mijn dag begon met Erwins zelfgebakken taarten, thee, ander lekkers, een brandweermannentas, telefoontjes van mijn slaperige moeder, mijn wakkere oom en nog wakkerdere 83-jarige  ‘invalmoeder’ uit Argentinië, …………. en de volgende karakterisering van het 44e levensjaar, door Erwin voorgelezen uit het boekje Nog vele jaren:

“Als de gevoelens van gebondenheid minder sterk worden en tevens de fixatie op het onaffe, niet-perfecte afneemt, komt kracht vrij. Wat tot dusver een belemmering was, blijkt hulpmiddel te kunnen zijn.”

Ik was er stil van, die tekst. Ik, de journaliste, ooit correspondent, tegenwoordig pronkstukspecialist en postbode, bood maandag in besloten kring mijn excuus aan voor de vele plannen en projecten waar ik vol enthousiasme aan begon, mede met hulp van de mensen in die beslotenheid, en die ik nooit heb afgemaakt. Had daarbij een lijst klaar vol excuses, variërend van zorgen om en voor mijn bejaarde ouders, de tijdrovende bijbaan, alleen kunnen werken als ik in eenzaamheid thuis ben, mijn eeuwige e-mailachterstand, het ontbreken van een afwasmachine, verkoudheid, naweeën van de vakantie, achtereenvolgende slecht geslapen nachten met alle consequenties van dien…….. maar las die lijst niet voor. Het voelde niet goed, die excuses. Ben lang genoeg gefixeerd geweest op onaffe dingen en wat ik allemaal nog meer en beter had gekund.

Begin dit jaar suggereerde een psycholoog dat ik wel eens ADD zou kunnen hebben, een (deels) aangeboren concentratiestoornis, vorm van ADHD, zonder H van hyperactief. Het zou veel verklaren. Ik zie er meestal rustig uit, maar in mijn hoofd is het druk. Zo druk dat ik nog niet aan de ene klus begonnen, of de gedachte aan het volgende popt alweer op. Zelfs als ik weinig werk heb, mezelf een vrije dag gun, ziek ben, heb ik voor mijn gevoel nooit tijd. Dat is niet iets van de laatste jaren, maar van zo lang ik me kan herinneren. Op de lagere school liep ik eens een paar maanden achter met mijn rekensommen. In de brugklas zat ik regelmatig tot één uur ’s nachts aan mijn huiswerk. Tussen het dagdromen en lezen door – wat ben ik blij dat er toen nog geen smartphones en internet waren. Later deed ik oneindig lang over werkstukken en mijn eerste artikelen. En begon ik vaak vol enthousiasme aan nieuwe projecten, zonder deze af te maken. Ik ging me schamen. Voor alles wat ik te laat inleverde of wat zelfs nooit af kwam, ook voor artikelen die met veel enthousiasme zijn ontvangen. Die schaamte maakt dat ik bijna niet meer aan nieuwe dingen durf te beginnen.

En toch ben ik dat nu aan het doen.

Volgende week begin ik aan de opleiding Effectief met ADHD/ADD, van het ADHD Centrum in Delft. Anders dan bij ADHD-hulpverlening gangbaar is, richt het ADHD Centrum zich niet op ‘hoe ga ik om met mijn probleem?’ oftewel: ‘Hoe leer ik plannen, op tijd komen, me concentreren?’ – daar heb ik al bijna veertig jaar op geoefend – maar op ‘Waar ben ik nu echt goed in?’. Door daar veel meer aandacht aan te besteden, zou mijn ‘fixatie op het onaffe en niet-perfecte’ af moeten nemen. Dat is in ieder geval wat ik ermee wil. Ondertussen ga ik bloggen. Over wat ik leer, hoe ik val en weer opsta, de zoektocht die ik de afgelopen decennia al heb afgelegd, in relatie tot wat er zoal op mijn pad komt. Mijn dementerende vader bijvoorbeeld, over wie ik al een tijdje aankondig te gaan publiceren (…) En over niet al te lange tijd, schrijf ik ook voor kranten en tijdschriften over ADD en de impact ervan, in mijn leven en omgeving en in de levens van de talloze mensen die het ook hebben.

Eerlijk gezegd sta ik van mezelf te kijken. Maandenlang heb ik het woord ‘ADD’ alleen op fluistertoon en aan intimi uitgesproken. Naarmate ik er luider en meer over vertel, ontdek ik veel mensen de symptomen bij zichzelf herkennen. En dat het me kracht geeft om mijn ervaringen te delen. Dat voelt als een heel goede start. Mijn belemmering als hulpmiddel, wie weet.

Wordt vervolgd!